روم

ڳنڍڻن کي سنواريو
کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the capital city of Italy تي آهي. the ancient empire ruled by Rome جي لاءِ Roman Empire ڏسو. ٻين استعمالن لاءِ other uses Rome (disambiguation) ڏسو.
Rome
Roma  (ٻولي؟)
Capital city and comune
Roma Capitale
Rome skyline from Castel Sant'Angelo
Fontana di Trevi
Colosseum
Barcaccia, Spanish Steps and Trinità dei Monti
Saint Peter's Basilica
Castel Sant'Angelo
Pantheon and Piazza della Rotonda
Victor Emmanuel II Monument

جھنڊو
قومي نشان
ڀانڃ: various theories سانچو:Crossreference
عرفيت: Urbs Aeterna  (ٻولي؟)
The Eternal City
Caput Mundi  (ٻولي؟)
The Capital of the world
Throne of St. Peter
The territory of the comune (Roma Capitale, in red) inside the Metropolitan City of Rome (Città Metropolitana di Roma, in yellow). The white spot in the centre is Vatican City.
The territory of the comune (Roma Capitale, in red) inside the Metropolitan City of Rome (Città Metropolitana di Roma, in yellow). The white spot in the centre is Vatican City.
Map
Rome is located in Italy
Rome
Rome
Rome is located in Europe
Rome
Rome
Location within Italy##Location within Europe
جاگرافي بيهڪ: 41°53′36″N 12°28′58″E / 41.89333°N 12.48278°E / 41.89333; 12.48278مڪانيت: 41°53′36″N 12°28′58″E / 41.89333°N 12.48278°E / 41.89333; 12.48278
Country Italy[lower-alpha 1]
Region Lazio
Metropolitan city Rome Capital
Founded 21 April 753 BC
قيام King Romulus (legendary)[1]
حڪومت
 • قسم Strong Mayor–Council
 • Mayor Roberto Gualtieri (PD)
 • Legislature Capitoline Assembly
پکيڙ
 • Total 1,285 ڪ.م2 (496.3 ميل2)
بلندي 21 ميل (69 ft)
آبادي (31 December 2019)

روم (انگريزي ٻولي: Rome؛ اطالوي، لاطيني: Roma) اٽلي جي گاديءَ جو ھنڌ، ملڪ جو سڀ کان وڏو شهر آهي. اهو پڻ لازيو (Lazio) علائقي جي راڄڌاني آهي، روم جي گاديءَ واري ميٽروپوليٽن شهر جو مرڪز، ۽ هڪ خاص ميونسپلٽي جنهن جو نالو ڪميون دي روما آھي، جو ڪيپيٽل آهي. 1،285 چورس ڪلوميٽر (496.1 اسڪوائر ميل) ۾ 28,60,009 رهاڪن سان،[2] روم ملڪ جو سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ڪميون آهي ۽ شهر جي حدن اندر آبادي جي لحاظ کان يورپي يونين جو ٽيون نمبر وڏو شهر آهي. روم جو ميٽروپوليٽن شهر، 43,55,725 رهاڪن جي آبادي سان، اٽلي ۾ سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ميٽرو پوليٽن شهر آهي.[3] ان جو ميٽروپوليٽن علائقو ايټاليا ۾ ٽيون سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو علائقو آهي.[5] روم اطالوي ٻيٽ جي مرڪزي-اولهه واري حصي ۾، لازيو (Latium) جي اندر، ٽائبر ندي جي ڪنارن سان گڏ واقع آهي. ويٽيڪن سٽي (دنيا جو سڀ کان ننڍڙو ملڪ)[6] روم جي شهر جي حدن اندر هڪ آزاد ملڪ آهي، هڪ شهر جي اندر ملڪ جو واحد موجوده مثال آهي. روم کي ان جي جاگرافيائي مقام جي ڪري اڪثر ڪري ست جبلن جو شهر ۽ پڻ ”ابدي شهر“ سڏيو ويندو آهي. روم کي عام طور تي مغربي تهذيب ۽ مغربي عيسائي ڪلچر جو پنڊال ۽ ڪيٿولڪ چرچ جو مرڪز سمجهيو ويندو آهي.[7][8][9]

روم جي تاريخ 28 صدين تي مشتمل آهي. جڏهن ته رومن ديومالا جي تاريخ تقريباً 753 ق.م. ۾ روم جي قيام جي تاريخ آهي، اها ماڳ گهڻي عرصي تائين آباد آهي، ان کي لڳ ڀڳ ٽن هزارن سالن تائين هڪ وڏي انساني آبادي ۽ يورپ جي قديم ترين مسلسل قبضي وارن شهرن مان هڪ آهي. [10] شهر جي شروعاتي آبادي لاطيني، ايٽروسڪن ۽ سبين جي ميلاپ مان پيدا ٿي. آخرڪار، شهر ڪاميابيءَ سان رومن بادشاهت، رومن ريپبلڪ ۽ رومن ايمپائر جي گاديءَ جو هنڌ بڻجي ويو. ڪيترن ئي ماڻهن ان کي پهريون شاهي شهر ۽ ميٽروپوليس سمجهيو وڃي ٿو.[11] ان کي پهريون ڀيرو "هميشگي جو شهر" (لاطيني: Urbs Aetern)، [12][13] پهرين صدي ق.م. روم کي ڪئپٽ منڊي (دنيا جي گاديءَ جو هنڌ) به سڏيو وڃي ٿو.

اولهه ۾ سلطنت جي زوال کان پوء، جيڪو وچين دور جي شروعات کي نشانو بڻايو ويو، روم آهستي آهستي پوپ جي سياسي قبضي هيٺ اچي ويو، ۽ 8هين صدي عيسويء ۾، اهو پاپائي رياستن جي راڄڌاني بڻجي ويو، جيڪو 1870ع تائين قائم رهيو. ريناسنس جي شروعات کان وٺي، نڪولس V (1447-1455) کان وٺي لڳ ڀڳ سڀني پوپ چار سؤ سالن تائين هڪ مربوط آرڪيٽيڪچرل ۽ شهري پروگرام جي پيروي ڪئي، جنهن جو مقصد شهر کي دنيا جو فني ۽ ثقافتي مرڪز بڻائڻ هو. [14] اهڙيء طرح، روم پهريون ڀيرو ريناسنس جي وڏن مرڪزن مان هڪ بڻجي ويو[15] ۽ پوء ٻنهي باروڪ انداز ۽ نيوڪلاسڪزم جي جنم ڀومي بڻجي ويو. مشهور فنڪار، مصور، مجسما ۽ معمار روم کي پنهنجي سرگرمين جو مرڪز بڻايو، سڄي شهر ۾ شاهڪار نمونا ٺاهيا. 1871ع ۾ روم اٽلي جي سلطنت جو گاديءَ جو هنڌ ٿيو، جيڪو 1946ع ۾ اطالوي جمهوريه بڻجي ويو.

سال 2019ع ۾، روم 86 لک سياحن سان گڏ دنيا جو 14 هون سڀ کان وڌيڪ گهميل شهر، يورپي يونين ۾ ٽيون سڀ کان وڌيڪ گهميل شهر، ۽ اٽلي ۾ سڀ کان وڌيڪ مشهور سياحتي مقام هو.[16] ان جو تاريخي مرڪز يونيسڪو طرفان عالمي ورثو سائيٽ جي طور تي درج ڪيو ويو آهي.[17] سال 1960ع جي سمر اولمپڪس لاء ميزبان شهر، روم پڻ گڏيل قومن جي ڪيترن ئي خاص ايجنسين جي سيٽ آهي، جهڙوڪ فوڊ اينڊ ايگريڪلچر آرگنائيزيشن (FAO)، ورلڊ فوڊ پروگرام (WFP) ۽ انٽرنيشنل فنڊ فار ايگريڪلچرل ڊولپمينٽ (IFAD) ). هي شهر يونين فار ميڊيٽرينين (UfM)[18] جي پارلياماني اسيمبليءَ جي سيڪريٽريٽ جي پڻ ميزباني ڪري ٿو ۽ گڏوگڏ ڪيترن ئي ملٽي نيشنل ڪمپنين، جهڙوڪ Eni، Enel، TIM، ليونارڊو ۽ بئنڪون جهڙوڪ BNL ۽ ڪيتريون ئي ڪمپنيون روم جي EUR ڪاروباري ضلعي ۾ ٻڌل آهن، جهڙوڪ لگزري فيشن هائوس فينڊي پالازيو ڏي لا سولتا اتاليانا ۾ واقع آهي. شهر ۾ نامور بين الاقوامي برانڊز جي موجودگي روم کي فيشن ۽ ڊزائن جو هڪ اهم مرڪز بڻائي ڇڏيو آهي، ۽ سائيسيتا اسٽوڊيو ڪيترن ئي اڪيڊمي اوارڊ کٽيندڙ فلمن جو سيٽ رهيو آهي.[19]

حوالا[سنواريو]

  1. ↑ حوالي جي چڪ: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named britannica
  2. ↑ 2.0 2.1 "I numeri di Roma Capitale" (PDF). Comune di Roma. وقت 4 May 2020 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 4 May 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. ↑ 3.0 3.1 "Popolazione residente al 1° gennaio". وقت 8 April 2020 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 10 April 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  4. ↑ "Gross domestic product (GDP) at current market prices by metropolitan regions". ec.europa.eu. 
  5. ↑ "Principal Agglomerations of the World". Citypopulation. وقت 4 July 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 6 April 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  6. ↑ "What is the smallest country in the world?" (en ۾). History.com. https://www.history.com/news/what-is-the-smallest-country-in-the-world. 
  7. ↑ Beretta, Silvio (2017). Understanding China Today: An Exploration of Politics, Economics, Society, and International Relations. Springer. p. 320. ISBN 9783319296258. 
  8. ↑ B. Bahr, Ann Marie (2009). Christianity: Religions of the World. Infobase Publishing. p. 139. ISBN 9781438106397. 
  9. ↑ R. D'Agostino, Peter (2005). Rome in America: Transnational Catholic Ideology from the Risorgimento to Fascism. Univ of North Carolina Press. ISBN 9780807863411. 
  10. ↑ Heiken, G., Funiciello, R. and De Rita, D. (2005), The Seven Hills of Rome: A Geological Tour of the Eternal City. Princeton University Press.
  11. ↑ "Old Age in Ancient Rome – History Today". وقت 12 June 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  12. ↑ Stephanie Malia Hom. "Consuming the View: Tourism, Rome, and the Topos of the Eternal City". Annali d'Igtalianistica 28: 91–116. 
  13. ↑ Andres Perez, Javier. "Approximación a la Iconografía de Roma Aeterna" (PDF). El Futuro del Pasado. صفحا. 349–363. وقت 23 September 2015 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 28 May 2014.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  14. ↑ Giovannoni, Gustavo (1958) (it ۾). Topografia e urbanistica di Roma. Rome: Istituto di Studi Romani. pp. 346–347. 
  15. ↑ "Rome, city, Italy". Columbia Encyclopedia. وقت 24 March 2010 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  16. ↑ "World's most visited cities". CNN. http://www.cnn.com/2015/01/29/travel/gallery/most-visited-cities-euromonitor/index.html. 
  17. ↑ "Historic Centre of Rome, the Properties of the Holy See in that City Enjoying Extraterritorial Rights and San Paolo Fuori le Mura". UNESCO World Heritage Centre. وقت 24 February 2011 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 8 June 2008.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  18. ↑ "Rome chosen as seat of Euro-Med Assembly secretariat – Italy". وقت 2 December 2018 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2 December 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  19. ↑ "Cinecittà: Dream Factory". وقت 18 April 2019 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 20 May 2019.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)


حوالي جي چڪ: "lower-alpha" نالي جي حوالن جي لاءِ ٽيگ <ref> آهن، پر لاڳاپيل ٽيگ <references group="lower-alpha"/> نہ مليو

"https://sd.wikipedia.org/w/index.php?title=روم&oldid=270533" تان ورتل