مواد ڏانھن ٽپ ڏيو

آئين اڪبري (ڪتاب)

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان

آئين اڪبري“ شهنشاهه اڪبر جي نون رتنن مان هڪ رتن ابوالفضل جو مرتب ڪيل ڪتاب آهي، جيڪو هن 1597ع ۾ لکيو. هن ڪتاب ۾ شهنشاهه اڪبر جي حڪومت جي انتظام جو تفصيل ڏنل آهي ۽ هندستان جي ماڻهن جي عقيدن بابت بحث ڪيل آهي. هن ئي ڪتاب ۾ ابوالفضل سنڌ جي مشهور راڳ ”ڪافيءَ“ ۽ برهانپور ۾ ڪافيءَ کي مقبول بنائيندڙ بزرگ ”لاڏجئي“ جو به ذڪر ڪيو آهي. ابوالفضل (1551ع- 1602ع) اصل ۾ شهر سيوهڻ، (سنڌ) جو ويٺل هو. اڪبر بادشاهه جي درٻار سان لاڳاپيل سنڌي عالم ابوالفضل جو لکيل ڪتاب ”آئين اڪبري“ اڪبري دور جي هر رخَ ۽ پاسي تي سَندَ رکي ٿو. هن جا ڪل ٽي جلد اردو ۾ آهن، جيڪي سنگ ميل پبليڪيشن لاهور وارن ڇپايا آهن. فارسي ۾ اصل ڪتاب جو ترجمو مولوي محمد فدا علي طالب ڪيو آهي، جلد ٻئي ۾ اڪبر جي دور جي موسيقي تي نهايت عالماڻو بحث ڪيل آهي. جنهن ۾ ان دور جا گويا، راڳيندڙ، رقاص (وغيره) ۽ انهن جو ڏس پتو ڏنو ويو آهي. اڪبر جي موسيقي ڏانهن چاهه بابت احوال رقم ٿيل آهي. ڪهڙيون راڳڻيون ۽ راڳ ڪنهن ۽ ڪڏهن ٺاهيا بابت ٻڌايو ويو آهي. هن ڪتاب ۾ ئي ٻڌايو ويو آهي ته ڪافي سنڌ جو راڳ آهي.[1]